Tarihi mutabakat imzalandı
Yapılan mutabakata nazaran her ülke, 2030 yılına kadar 20’den fazla çevresel gayeye ulaşma kelamı veren Kunming-Montreal Global Biyoçeşitlilik Çerçevesini benimsemiş durumda. Bu çerçeve metninin insanları tipleri yok olmaya sürüklemekten alıkoyması, gezegenin genetik çeşitliliğini müdafaası ve bu biyolojik çeşitliliğin yararlarının sürdürülebilir ve adil bir halde kullanılmasını sağlaması üzere gayeleri bulunuyor.
Yeni BM biyoçeşitlilik çerçevesi artık bu gayesi 2015’te kabul edilen Paris iklim muahedesine emsal büyük bir milletlerarası mutabakatla taçlandırıyor sayıyor. 2019 BM değerlendirmesine nazaran, yaklaşık bir milyon hayvan ve bitki çeşidi şu anda insanlık tarihinin rastgele bir periyodunda olduğundan daha fazla yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 2050 yılına kadar, Kunming-Montreal Global Biyoçeşitlilik Çerçevesi, tüm tiplerin yok olma oranını on kat azaltmayı hedefliyor.
COP15 Kunming-Montreal Global Biyoçeşitlilik Çerçeve hedefleri
- 2030 yılına kadar global olarak (karada ve denizde) bozulmuş ekosistemlerin %30’unu eski haline getirmek,
- 2030 yılına kadar alanların %30’unu (karasal, iç sular, kıyı ve deniz) korumak ve yönetmek,
- Bilinen tiplerin yok oluşunu durdurmak ve 2050 yılına kadar tüm çeşitlerin (bilinmeyenler dahil) yok olma riskini ve oranını on kat azaltmak,
- Pestisit riskini 2030’a kadar en az %50 azaltmak,
- 2030 yılına kadar atık besin unsurlarını en az %50 oranında azaltmak,
- 2030 yılına kadar tüm kaynaklardan kaynaklanan kirlilik risklerini ve kirliliğin olumsuz tesirlerini biyolojik çeşitlilik ve ekosistem fonksiyonlarına ziyan vermeyecek düzeylere indirmek,
- Aşırı tüketimin ve atık oluşumunun kıymetli ölçüde azaltılması ve besin israfının yarıya indirilmesi dahil olmak üzere, 2030 yılına kadar tüketimin global ayak izini azaltmak,
- Tarım, su eserleri yetiştiriciliği, balıkçılık ve ormancılık kapsamındaki alanları sürdürülebilir bir formda yönetmek ve agroekoloji ve öteki biyolojik çeşitlilik dostu uygulamaları kıymetli ölçüde artırmak,
- Doğa temelli tahlillerle iklim değişikliğiyle çaba etmek,
- İstilacı yırtıcı çeşitlerin giriş ve yerleşme oranını 2030 yılına kadar en az %50 azaltmak,
- 2030 yılına kadar yabani tiplerin inançlı, yasal ve sürdürülebilir durumlarını teminat altına almak,
- Kentsel alanları yeşillendirmek.
Anlaşma kapsamında gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere 2025’e kadar 20 milyar dolar ve 2030’a kadar da 30 milyar dolar dayanak sağlayacak. Birebir vakitte 2030’a kadar tabiata ziyanı olan teşvik ve sübvansiyonların da 500 milyar dolar azaltılması hedefleniyor. Kunming-Montreal Global Biyoçeşitlilik Çerçevesi kapsamında varılması istenen 23 amaç bulunuyor. Bu yeni çerçeve bütünüyle başarısız olan 2010 Aichi Biyoçeşitlilik Hedefleri’nin yerine geçecek.
